İlk plastik pullar Kosta-Rika və Haiti hökumətləri tərəfindən 1983-cü ildə buraxılıb. Bu banknotlar DuPont şirkəti tərəfindən hazırlanmış tyvek polimer materialından idi və American BankNote Company tərəfindən çap edilmişdi. Lakin plastik pulların yaradıcıları tropik iqlimin xüsusiyyətlərini nəzərə almamışdılar və ilk nümunlər uğursuz oldu. Plastik banknotlar kövrək oldu, üzərindəki mürəkkəb isə yayılırdı. Test mərhələsində aşkar edilmiş nöqsanlara görə plastik banknotlardan imtina edildi.
Müasir polipropilen materialdan (guardian) olan ilk plastik banknotlar Avstraliya Reserve Bankı (RBA) və CSIRO tərəfindən 10 avstraliya dolları dəyərində banknot 26 yanvar 1988-ci ildə Avstraliya günü – avropalıların Avstraliyada məskunlaşmasıının 200 iliyi münasibətilə buraxılıb.
Avstraliya 1996-cı ildə pullarını tamamilə plastik banknotlara transfer edən ilk dövlət oldu. 2016-ci ildə isə plastik banknotların yeni versiyaları tədavülə buraxıldı:
Plastik banknotların üstünlükləri:
- Təmizdir – Polimer banknotları kir və nəmə davamlıdır, buna görə də kağızdan daha təmiz qalırlar;
- Təhlükəsizdir – Polimer materialları saxta pulların görünüşünü maneə törətməyi təmin edən təkmilləşdirilmiş üsullarla banknotları təchiz etməyə imkan verir;
- Aşınmaya davamlıdır və istehsalı ekoloji baxımından daha faydalıdır;
- Plastik banktnotun istehsalı kağız pulun maya dəyərindən 2 dəfə baha başa gəlir lakin xidmət dövrü 4-5 qat artıq olur. İqtisadi baxımdan plastik pulları istifadə etmək daha sərfəlidir.
Hazırda dünyanın 10 ölkəsi (Kanada, Avstraliya, Rumıniya, Yeni Zellandiya, Vyetnam, Maldiv, Bruney, Mavritaniya, Vanuatu, Papua Yeni Qvineya) tamamilə, 27 ölkəsi isə qismən plastik banknotlardan istifadə edir:
Yeni Zellandiya
Kanada
Rumıniya
Vyetnam
Maldiv adaları
Bruney
Papua Yeni Qvineya
Müəllif: Elnur Quliyev
